Yüzyıllar boyunca Avrupa ile ticaret Rusya ekonomisinin temel direğiydi. Aynı şekilde enerjide de Avrupa neredeyse tamamen Rusya’ya bağımlıydı. Ancak Ukrayna’daki savaş, Batı’nın yaptırımları ve diğer kısıtlamalar Rusya’yı giderek Avrupa pazarlarından uzaklaştırdı. Şimdi ise Moskova, doğu ve güney rotası ile bağlarını genişletti.
New York Times’ın haberine göre, güney rotası artık Batı’dan tamamen uzaklaşma planları için altyapı oluşturmaya çalışan Rusların odak noktası haline geldi.
“GÜNEY PLANININ EN ÖNEMLİ PARÇASI”
Güney planının en önemli parçası, Rusya ile Basra Körfezi’ndeki İran limanları arasındaki rotanın son bağlantısı olacak ve Hindistan’ın ticaret merkezi Mumbai gibi destinasyonlara kolay erişim sağlayacak olan demiryolu projesi. Bu yıl inşaatına başlanacak 160 kilometrelik 1,7 milyar dolarlık proje projeyi finanse etmek için Rusya, İran’a 1,4 milyar dolar borç vermeyi kabul etti.
Azerbaycan’da Ulaştırma ve Lojistik Uzmanı Rauf Agamirzayev, güney rotasına atıfta bulunarak, “Rusya’nın geleneksel ticaret yolları büyük ölçüde engellendiğinden, başka seçeneklere bakmak zorunda kaldı” dedi.
Bazı tüketim malları hâlâ Avrupa’dan yasal olarak geliyor olsa da, Rusya’da da bir dizi kısıtlı veya elde edilmesi zor ürün yaygın olarak mevcut. Fransa’dan uçakla üçüncü bir ülke aracılığıyla getirilen istiridyeler Moskova’daki bir restoranda satılıyor, ihracatı Avrupa Birliği tarafından yasaklanan İtalyan trüf mantarı lüks bir market zincirinde bulunabiliyor. Rus hükümeti, İran üzerinden geçen demiryolu projesini bu tür ithalatların ülkeye akışını hızlandırmak için de gerekli olduğunu düşünüyor.
“ÇIĞIR AÇAN DEVRİM PROJESİ” TANIMI
Rusya Devlet Başkan Putin, yeni rotanın St. Petersburg’dan Mumbai’ye seyahat süresini yalnızca 10 güne indireceğini söyledi. Rus yetkililer bunu Süveyş Kanalı ile yarışacak ‘çığır açan bir devrim projesi’ olarak nitelendiriyor.
Habere göre Şubat 2022’de Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan hemen önce, Rusya’nın Çin ile ticareti yaklaşık yüzde 63 artarak 2023’te 240 milyar doların üzerine çıktı.
Ticaret Hindistan ile de artarken, 2021’deki rakamların 4 kat üzerinde 65 milyar dolara ulaştı. Rusya’nın 2023’te her iki ülkeyle olan ticareti, 2021’de 282 milyar dolar olan Avrupa Birliği ile savaş öncesi ticaretini de geride bıraktı.
Yeni demiryolu, İran’ın iki şehri Astara ve Rasht’ı birbirine bağlayacak, İran ile Azerbaycan arasındaki yolları kuzeye, oradan da Rusya demiryolu ağına bağlayacak. 2028’de tamamlanması beklenen proje sona erdiğinde ‘Kuzey-Güney Ulaşım Koridoru’, Batı yaptırımlarının ulaşamayacağı, 4.300 milden fazla kesintisiz bir şekilde uzanacak.
TAM TARİH BELLİ DEĞİL
Ruslar böylelikle, Basra Körfezi’ndeki İran tesislerinden Hindistan’ın yanı sıra Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Pakistan gibi destinasyonlara da kolaylıkla erişebilecek.
Rus yetkililer yeni ticaret yollarından övgüyle söz ederken, iş dünyasından bazı isimler çok da emin değil. Şirketlere mevcut kısıtlamalar altında nasıl ayakta kalacakları konusunda tavsiyelerde bulunan InfoLine’ın Yöneticisi Ivan Fedyakov, “Bu objektif nedenlerden dolayı verilmemiş, zorunlu bir karara benziyor” dedi.
Projenin bu yıl içerisinde inşasına başlaması planlanırken net bir tarih ise halen mevcut değil.
